Today Gujarati News (Desk)
તમારું ‘ગોપનીયતાનું રક્ષણ’ ખૂબ જ ટૂંક સમયમાં દેશનો કાયદો બની જશે, અને જો કોઈ તેની સાથે રમે છે, તો તેને ભારે દંડ ચૂકવવો પડી શકે છે. હા, બુધવારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેબિનેટ બેઠકમાં ‘ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ’ને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. હવે સરકાર તેને આવતા સપ્તાહે શરૂ થનારા ચોમાસુ સત્રમાં રજૂ કરી શકે છે.
દેશમાં ઘણા સમયથી કડક ‘ડેટા પ્રોટેક્શન લો’ની જરૂરિયાત અનુભવાઈ રહી હતી. દુનિયાના ઘણા દેશોમાં લોકોની ગોપનીયતાની સુરક્ષાને લઈને પહેલાથી જ કડક કાયદા છે, પરંતુ ભારતમાં આવો કોઈ કાયદો નહોતો. હવે આ કાયદાનું કડક પાલન કરવા માટે સરકાર ટૂંક સમયમાં ‘ડેટા પ્રોટેક્શન બોર્ડ’ની રચના કરશે. બિલ અનુસાર, કાયદાને લાગુ કરવા માટે ‘ડેટા પ્રોટેક્શન બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા’ની રચના કરવામાં આવશે. તે યુઝર્સની ફરિયાદો સાંભળવા અને ઉકેલવા પર પણ કામ કરશે.
.jpeg "Data Protection Bill ને મળી કેબિનેની મંજૂરી લોકોને મળશે 'પ્રાઈવસી' પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ 1")
કંપનીઓને 500 કરોડનો દંડ થશે
પ્રાઈવસી કે ડેટા સિક્યુરિટી સંબંધિત નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરતી કંપનીઓ માટે ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન બિલમાં કડક જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે. બિલ અનુસાર નિયમોના ઉલ્લંઘન માટે કંપનીઓ પર 500 કરોડ રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. દેશમાં કોઈ કડક કાયદો ન હોવાને કારણે ડેટા ધરાવનારી કંપનીઓ આનો ફાયદો ઉઠાવે છે. તાજેતરમાં, દેશની અંદર ઘણા પ્રસંગોએ બેંક, વીમા અને ક્રેડિટ કાર્ડ્સ સંબંધિત ઘણા ડેટા લીકના સમાચાર સામે આવ્યા છે. આનાથી ડેટા સુરક્ષામાં લોકોનો વિશ્વાસ ડગમગી ગયો છે.
ઘણી વખત કંપનીઓ યુઝર્સના ડેટા સાથે ચેડા કરે છે અને તેમની પરવાનગી વિના તેઓ ડેટાનો ઉપયોગ અન્ય હેતુઓ માટે કરે છે. આ બિલ ડેટાના આવા ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ લગાવશે.
ભારતમાં ડિજીટાઈઝેશન ઝડપથી થઈ રહ્યું છે, આવી સ્થિતિમાં લોકોને ખાતરી આપવાની જરૂર છે કે તેમનો ડેટા સુરક્ષિત છે. એટલા માટે સરકાર આ કડક બિલ લાવી છે. આ કાયદાની ભાષામાં, દેશમાં પ્રથમ વખત, દરેક પ્રકારના વપરાશકર્તાઓ માટે તેણી/તેણી શબ્દનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેની પાછળ સરકારનું કહેવું છે કે આવું કરીને દેશના કાયદામાં મહિલાઓને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી છે.
.jpeg "Data Protection Bill ને મળી કેબિનેની મંજૂરી લોકોને મળશે 'પ્રાઈવસી' પર સંપૂર્ણ નિયંત્રણ 2")
નાગરિકોને આ અધિકારો મળશે
ડેટા પ્રોટેક્શન બિલની જોગવાઈઓ અનુસાર હવે જો કોઈ યૂઝર સોશિયલ મીડિયા પર પોતાનું એકાઉન્ટ ડિલીટ કરે છે તો કંપનીઓએ તેનો ડેટા પણ ડિલીટ કરવો પડશે. કંપની તેના વ્યવસાયિક ઉદ્દેશ્યોની પૂર્તિ માટે જ યુઝરનો ડેટા રાખી શકશે. વપરાશકર્તાઓને તેમનો વ્યક્તિગત ડેટા સુધારવા અથવા ભૂંસી નાખવાનો અધિકાર હશે.
બાળકોના અધિકારોને ધ્યાનમાં રાખીને, નવું બિલ કોઈપણ કંપની અથવા સંસ્થાને આવા ડેટા એકત્રિત કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકશે, જે બાળકોને નુકસાન પહોંચાડે છે. તે જ સમયે, લક્ષિત જાહેરાતો માટે બાળકોના ડેટાને ટ્રેક કરવામાં આવશે નહીં. બાળકોના ડેટાની ઍક્સેસ માટે પેરેંટલ પરવાનગી ફરજિયાત રહેશે. સાથે જ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવા માટે બિલમાં પૂરતી જોગવાઈઓ કરવામાં આવી છે.
પ્રથમ ડ્રાફ્ટ પાછો ગયો
જ્યારે સરકારે આ બિલનો પહેલો ડ્રાફ્ટ રજૂ કર્યો હતો ત્યારે વિરોધને કારણે સરકારે તેને પાછો ખેંચવો પડ્યો હતો. ત્યારબાદ સરકારે સુધારા કર્યા બાદ ફરી રજૂઆત કરી અને લોકો પાસેથી સૂચનો મંગાવ્યા. આ બિલને લઈને વિવિધ મંત્રાલયો વચ્ચે ચર્ચા થઈ અને ત્યાર બાદ જ તેનો અંતિમ ડ્રાફ્ટ તૈયાર થઈ શક્યો.
